Bağ-Kur, 1971 yılında 1479 sayılı kanun ile kuruldu. Genellikle ticaret ile uğraşan kişilerin ve işverenlerin sigorta türü olarak bilinen Bağ-Kur, bağımsız çalışan bireylerin de zaman zaman tabi olduğu bir sigorta koludur.
Esnaf, sanatkarlar ve diğer bağımsız çalışanlar için sosyal sigortalar kurumu olarak tanımlanan Bağ-Kur, 1971 yılında 1479 sayılı kanun ile oluşturuldu. Ancak, 2006 yılında 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu ile tüm sosyal güvenlik kurumları birleştirildi ve Bağ-Kur kurumunun varlığına son verildi.
Günümüzde Bağ-Kur olarak adlandırılan sigorta şekli aslında 5510 sayılı kanunun 4/B maddesinde düzenlenmiş ve bu nedenle 4/B olarak da anılıyor.
SSK, 1946 yılında İşçi Sigortaları Kurumu olarak kurulmuş ve daha sonra 1964 yılında Sosyal Sigortalar Kurumu olarak adlandırılıyor. İşçilerin sağlık hizmetlerinden faydalanabilmesi ve emekli olabilmesi için oluşturulan bu sigorta kurumu, 2006 yılında Bağ-Kur gibi SGK çatısı altına girdi. SSK ve Bağ-Kur arasındaki farklar ise şu şekilde açıklanabilir:
SSK, bir işverene ya da kuruma bağlı olarak çalışan tüm işçiler için geçerli olan bir sigorta. Bağ-Kur ise işverenlerin, bağımsız çalışanların ve kanunda tanımlanmamış meslek grupları için geçerli olan bir sigorta türüdür.
SSK, 5510 sayılı kanunun dördüncü maddesinin ‘a’ bendinde düzenlenirken, Bağ-Kur ise aynı kanunun dördüncü maddesinin ‘b’ bendinde tanımlandı.
Bağ-Kur üyeleri kendi prim ödemelerini kendileri yaparken, SSK’ya bağlı olan kişilerin prim ödemelerini işverenleri yapıyor.
Bağ-Kur ve SSK üyelerinin prim ödemeleri ile prim gün sayıları arasında farklılıklar bulunmaktadır. Bu farklılıklar, zaman zaman yapılan düzenlemelere göre değişebiliyor.
KİMLER BAĞ-KUR SİGORTALISI SAYILIR?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre Bağ-Kur, yani 4/B sigortalıları şu şekilde sıralanıyor:
– Ticari kazanç ve serbest meslek kazancı elde eden gerçek ve basit usulde vergi mükellefi olanlar,
– Gelir vergisi mükellefi olmayan ancak esnaf ve sanatkar siciline kayıtlı olanlar,
– Şirketlerin, kolektif şirketlerin, donatma iştiraklerinin, adi ve komandit şirketlerin, limited şirket ortaklarının ve sermayesi paylara bölünmüş şirketlerin komandite ortakları,
– Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyeleri,
– Köy ve mahalle muhtarları,
– Jokeyler ve antrenörler,
– Tarımsal faaliyette bulunanlar,
– Avukatlar (bağımlı çalışan avukatlar 4/A sigorta kolu altında yer alıyor).
İSTEĞE BAĞLI BAĞ-KUR’LU OLMANIN ŞARTLARI NELER?
İsteğe bağlı sigortalılık kapsamında, bireyler isteğe bağlı Bağ-Kur, yani 4/B sigortalısı olabilirler. İsteğe bağlı Bağ-Kur olmanın temel şartı Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak.
Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olanlar, sosyal güvenlik sözleşmesi imzalamamış olsalar dahi diğer ülkelerde ikamet ediyorlarsa veya Türkiye’de ikamet edip de vatandaşlık bağına sahip olmayanlar, isteğe bağlı Bağ-Kur sigortası yaptırabilirler. Ancak, isteğe bağlı Bağ-Kur sigortalısı olmanın bir diğer şartı da zorunlu sigortalılığı gerektirecek bir durumun bulunmaması demek oluyor.
