Göçmenlerin sınır dışı edilmesini kampanyasının ve başkanlığının çekirdek bir parçası haline getiren Başkan Donald Trump, Çarşamba günü ABD’nin Küba’daki kötü şöhretli Guantanamo Üssü’nü on binlerce “kötü suçlu yabancıyı” tutmak için kullanacağını söyledi.
Trump, Laken Riley Yasası’nın imzalanması sırasında “Onları Guantanamo’ya göndereceğiz” dedi.
Daha sonra bir başkanlık muhtırası imzaladı ve federal yetkililere, ABD’deki suçlu göçmenleri yasadışı olarak kabul edecek tesisleri hazırlamaları talimatını vereceğini belirtti. Sınır bekçisi Tom Homan, tesisi ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Dairesi’nin yöneteceğini açıkladı ancak planın ayrıntıları henüz belli değil…
Peki nedir bu Guantanamo Üssü…
Hafızaları tazelemek için adı duyulduğunda tüyler ürperten ve yaygın olarak “Gitmo” olarak bilinen ABD deniz üssünün tarihi:
ABD HÜKÜMETİ GUANTANAMO’YU NEDEN KURDU
Küba’daki ABD deniz üssü, 11 Eylül 2001 saldırılarından sonra getirilen şüphelilerle tanınsa da, göçmenleri tutmak için onlarca yıldır kullanılan küçük, ayrı bir tesise sahip. Göçmen Operasyon Merkezi, ABD’ye tekneyle yasadışı bir şekilde ulaşmaya çalışırken yakalanan kişiler için kullanılıyor. Bunların çoğu Haiti ve Küba’dan.
Merkez, üssün çok küçük bir bölümünü kaplıyor, sadece birkaç binadan oluşuyor ve Trump’ın oraya gönderilebileceğini söylediği 30 bin kişiyi barındıracak kapasiteye yakın bile değil.
Sadece mevcut göçmen merkezinin genişletileceği açıklanan üsteki bu merkez Başkan George W. Bush’un “teröre karşı savaş” dediği dönemde gözaltına alınan yabancılar için askeri gözaltı merkezinden ve mahkeme salonlarından ayrı olarak faaliyet gösteriyor.
Bu tesis, 11 Eylül’ün beyni olduğu iddia edilen Halid Şeyh Muhammed de dahil olmak üzere 15 tutukluyu barındırıyor. Bu sayı, yaklaşık 800’dü…
Hapishane 11 Eylül’den hemen sonra inşa edildi. Guantanamo ABD için terörle mücadelenin bir sembolü oldu. Birçok ülkeden “terör şüphelisi” olarak ele geçirilen ilk tutuklular 2002’de gönderildi…
Amerikan hükümetinin hapishaneyi kasıtlı olarak kendi toprakları dışında kurduğu düşünülüyor. Bunun yasal boşluktan kaynaklandığı, Guantanamo’nun Amerikan üssü olmasına rağmen, yasal olarak Amerikan topraklarında bulunmadığı için Amerikan yasalarının uygulanamaması vurgulanıyor. Yani, işkenceler için bir engel bulunmuyor…
Anadolu Ajansı’nda yer alan bilgiye göre Ocak 2002’den bu yana 779 kişinin mahkum edildiği hapishanede, Haziran 2024 itibariyle 30 kişi vardı. Trump’ın kararı sonrası bu sayı artacak.
Terör suçlularının gönderildiği üs hakkında yıllar içinde basına yansıyan fotoğraflar ve ortaya atılan iddialar, tam bir işkence üssü olarak kullanıldığının kanıtı niteliğinde oldu… Guantanamo’da işkencenin birçok biçimi uygulandı, fiziksel işkence, psikolojik işkence veya manevi işkence bunların yalnızca birkaçı… Çok sayıda müslüman tutuklu olması nedeniyle Kur’an’ kullanılarak yapılan çok sayıda işkence de yıllar içinde basına iddia olarak yansıdı. Hatta ‘waterboarding’ olarak anılan işkence tekniği, ilk olarak burada kullanıldı.
Guantanamo’nun varlığı yıllardır protesto ediliyor: Başta insan hakkı savunucuları olmak üzere üste uygulanan işkence tekniklerinin asla kabul edilemez olduğu görüşünde.
GUANTANAMO’YA KİMLER GÖNDERİLECEK
İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem’e göre Guantanamo’daki göçmen tutuklama tesislerine “en kötünün en kötüsü” gönderilecek.
Beyaz Saray’dan daha az ayrıntı içeren bir açıklama yapıldı ve üs hakkında “Amerika Birleşik Devletleri’nde yasadışı olarak bulunan yüksek öncelikli suçlu yabancılar için ek gözaltı alanı sağlayacak ve ilgili göçmenlik uygulama ihtiyaçlarını karşılayacak” ifadeleri kullanıldı.
Konuyla ilgili kamuoyuna konuşma yetkisi olmadığı için isminin AP’ye açıklanmaması koşuluyla konuşan bir yönetim yetkilisi, tesisin “tehlikeli suçluları” ve “sınır dışı edilmesi zor” kişileri barındırmak için kullanılacağını söyledi
11 EYLÜL AVUKATLARI: “DEHŞETE DÜŞTÜK”
11 Eylül saldırılarından bu yana üste tutulan suçluları temsil eden bir hukuk savunuculuğu grubu, göçmenleri Guantanamo’ya gönderme kararı için “dehşete düşürücü” ifadelerini kullandı.
New York merkezli Anayasal Haklar Merkezi’nin yönetici direktörü Vince Warren, yaptığı açıklamada, Trump’ın emrinin açık bir mesaj gönderdiğini belirterek şunları söyledi:
“Göçmenler ve sığınmacılar yeni terörist tehdit olarak gösteriliyor, bir ada hapishanesine atılmayı, yasal ve sosyal hizmetlerden ve desteklerden uzaklaştırılmayı hak ediyorlar.”
KÜBA’NIN TEPKİSİ NE OLDU
ABD, Guantanamo’yu bir asırdan fazla bir süredir Küba’dan kiralamış durumda. Küba, kiralamaya karşı çıkıyor ve hükümet yetkilileri Trump’ın Çarşamba günü aldığı bu kararı eleştirdi. Başkan Miguel Díaz-Canel kararı “bir vahşet eylemi” olarak nitelendirdi ve üssü “yasadışı olarak işgal edilmiş Küba toprakları” olarak tanımladı.
Dışişleri Bakanı Bruno Rodríguez ise “ABD hükümetinin, işkence ve süresiz gözaltı merkezleri oluşturduğu bir yerleşim yeri olan Guantanamo Deniz Üssü’nde göçmenleri hapsetme kararı, insan durumuna ve uluslararası hukuka karşı bir aşağılamadır” dedi.
