Madene karşı eylemlilik 90’ların başında başladı. Nüfus sayımına katılmama, referandum, yarı çıplak yürüyüşler, maden işgali, Boğaz Köprüsü’ne zincirlenerek trafiği kilitleme gibi eylemler, köylülerin geniş eylem repertuvarı arasında yer aldı.
Altın madeninin kapatılması için ilk dava ise 1994’te açıldı. Almanya ve Avusturalya menşeli şirketlerin ortaklığında kurulan Eurogold firması 16 Ağustos 1989’da maden arama ruhsatı aldı, 1991’de tesis inşaatına ve maden için ön hazırlıklara başladı. Mücadelenin ilk yıllarında yöre halkını madene karşı örgütleyen Bergama Belediye Başkanı Sefa Taşkın’dı. 92 yazında başlayan eylemler, 93’te sıklaştı, firmanın binlerce zeytin ve çam ağacını kesmesi üzerine Kasım 1996’da kitleselleşti. 15 Kasım 1996’da köylüler İzmir-Çanakkale yolunu altı saat boyunca trafiğe kapattı. Yaklaşık 10 gün sonra binlerce Bergamalı sağanak yağmur altında ellerinde tabutlar ve ‘mezarımızı kazmayın’ sloganlarıyla belediye bandosunun çaldığı Chopin’in cenaze marşı eşliğinde protesto yürüyüşü yaptı.Madende dinamit patlatılmaya başlanınca 1997’de 50’nin üzerinde eylem yapıldı. 22 Nisan 1997’de sabaha karşı 4000 civarında köylü maden sahasını işgal etti. Aynı sene Danıştay’ın kapatma kararı uygulanmayınca “apaçi eylemi” yapıldı, yüzlerini boyayan köylüler ellerinde baltalarla maden etrafında nöbet tuttu. 26 Ağustos 1997’de üç otobüs dolusu köylü kendilerini Boğaz Köprüsü’nün parmaklıklarına bağlayarak trafiği iki saatliğine tıkadı. Yargı kararının uygulanmamasına tepki olarak 30 Kasım 1997’de yapılan nüfus sayımında 8 köyden yaklaşık 10 bin kişi kendilerini saydırmadı, “hükümet bizi saymıyorsa biz de sayılmayız” dedi.
Bergama köylüleri 97 ve 1999’da Akkuyu Nükleer Santrali’ne karşı da eylemler yaptı. Bergamalı erkeklerin yarı çıplak eylemlerinden ilham alan Akkuyu direnişçileri de eylemlere üstsüz gitmeye başladı. Altın madenine karşı direniş, kadınlar için de dönüştürücü oldu.
90’ların ortasından itibaren eylemler eski CHP İlçe Başkanı Oktay Konyar öncülüğünde örgütlendi. Bergama köylülerinin kültürlerine son derece uzak olan çıplak yürüyüş gibi fikirler Konyar’dan çıkmıştı. Konyar’a ‘Asteriks’, eylemlere çizgili pijamasıyla katılan Bergamalı Bayram Yıldız’a ise ‘Hopdediks’ lakabını aldı.
Detaylar Odatv arşivinde yer alan görüntüler ile yukarıdaki videoda… İzleyiniz.
